Παρασκευή 15 Οκτωβρίου 2010

Μιά προσωπική ἱστορία

Jackson Pollock
Μιά προσωπική ἱστορία
Ὁ Jackson Pollock εἶναι ἴσως ὁ πιό γνωστός Ἀμερικανός ἐκπρόσωπος τῆς μοντέρνας ζωγραφικῆς. Πάνω στήν προσωπική του ἱστορία καί στήν χρήση του ἀπό τίς ὑπηρεσίες τῶν ΗΠΑ (!) στά πλαίσια ἑνός πολιτιστικοῦ Ψυχροῦ Πολέμου ἔγραψε πρό ἡμερῶν ἕνα πολύ ἐνδιαφέρον καί τεκμηριωμένο ἄρθρο ὁ Come Carpentier de Gourdon καί σπεύδουμε νά σᾶς προσφέρουμε στόν «Α» τήν οὐσία του, πού θεωροῦμε ὅτι εἶναι ἐξόχως διαφωτιστική.
Ὁ Πόλοκ ἦταν τό 5ο παιδί μιᾶς οἰκογένειας τοῦ Γουαϊόμινγκ, μέ σκωτσέζικη καταγωγή. Οἱ δύο ἀποβολές του ἀπό σχολεῖα λόγῳ βίαιης καί ἀπείθαρχης συμπεριφορᾶς προϊδέαζε γιά τή συνέχεια, ἀφοῦ ὡς ἐνήλικας εἶχε σοβαρά διανοητικά προβλήματα, κατάθλιψη, ξεσπάσματα μανίας καί ἦταν ἀλκοολικός.
Γιά χρόνια ἦταν ἕνας μᾶλλον ἄγνωστος ζωγράφος στό χωριό Γκρήνουιτς, μέ ἐλάχιστη ἐκπαίδευση μέχρι πού κάποια τοπική ζωγράφος, ἡ Λή Κράσνερ, ἔγινε ἐρωμένη του καί ἀτζέντης του. Οἱ διασυνδέσεις της μέ τήν ὀλιγαρχία τῆς Νέας Ὑόρκης ἀπέδωσαν: Ὁ Χάουαρντ Πούτζελ, σύμβουλος τῆς Πέγκυ Γκουγκενχάιμ - ἀνηψιᾶς τοῦ ἱδρυτῆ τοῦ Solomon Guggenheim Foundation - καί οἱ «ἐπώνυμοι» κριτικοί Τέχνης Harold Rosenberg καί Clement Greenberg πῆραν τόν μέχρι τότε «ἄμυαλο διακοσμητή wall paper» (Craig Brown) καί ὀργάνωσαν ἐκθεσή του στήν ἰδιωτική γκαλερύ τῆς Γκουγκενχάιμ.
Βεβαίως αὐτή πρῶτα συνῆψε συμβόλαιο μέ τόν Πόλοκ πώς ὅ,τι δέν θά μποροῦσε νά πουλήσει ἐκεῖνος θά γινόταν δικό της, ἐξασφάλισε ἕνα μεγάλο ποσοστό ἐπί τῶν πωλήσεών του καί τόν ἔκανε ἐραστή της, κάτι πού ἡ ἐμφανισιακά ἀποκρουστική μά ἐρωτικά ἄπληστη «φιλότεχνη» συνήθιζε μέ διαφόρους (Σ.Σ.: τελικά τό πινέλο δέν ἦταν τό ἀποτελεσματικότερο ἐργαλεῖο τοῦ ζωγράφου...).
Πέραν ὅμως τῶν ἀνεκδοτολογικῶν πτυχῶν τῆς ἱστορίας τοῦ Πόλοκ, ἔχει μεγάλο ἐνδιαφέρον ἡ ἀξιοποίησή του ὡς «πολιτιστικό ὅπλο» ἀπό τήν ἀμερικανική πολιτική. Κόντρα στόν σοβιετικό ρεαλισμό ἀντιτάχθηκε μιά φιλοσοφία καλλιτεχνικοῦ ἀναρχισμοῦ καί ἀπεριόριστου ἀτομισμοῦ, αὐτό πού ἔκανε τόν Ρόζενμπεργκ (ὁ γνωστότερος θεωρητικός τοῦ ἀφηρημένου ἐξπρεσιονισμοῦ) νά χαρακτηρίσει τό 1952 τή ζωγραφική ὄχι πιά μιά εἰκόνα ἀλλά ἕνα γεγονός (event). Ἦταν ἡ κατάργηση κάθε ἀξίας (πολιτικῆς, αἰσθητικῆς, ἠθικῆς) στό ὄνομα τῆς ἀπελευθέρωσης ἀπό αὐτήν!
Καί ποιός ἦταν αὐτός ὁ Χάρολντ Ρόζενμπεργκ, πού προανήγγειλε τήν κατάρριψη ὅλων τῶν «ταμπού» - στό ὄνομα τῆς ἐλευθερίας καί τῆς Τέχνης, φυσικά; Στή διάρκεια τοῦ 2ου Παγκοσμίου Πολέμου ἦταν βοηθός διευθυντῆ τοῦ ραδιοφώνου γιά τό Γραφεῖο Πληροφοριῶν Πολέμου καί αὐτό συνάδει μέ τήν πληροφορία ὅτι ἡ CIA χρηματοδοτοῦσε τήν Ἐκστρατεία γιά Καλλιτεχνική Ἐλευθερία (μετέπειτα International Association for Cultural Freedom - IACF).
Οἱ Rosenberg καί Greenberg βεβαίως δέν χάθηκαν. Μαζί μέ τόν Λέο Στάινμπεργκ (πού ἔκανε ὄνομα μέ ἕνα βιβλίο γιά τήν ἀπεικόνιση τῶν ...γεννητικῶν ὀργάνων τοῦ Ἰησοῦ ὡς βρέφους στήν ἰταλική Ἀναγέννηση!!!) ἀπετέλεσαν τό τρίο πού ἤλεγχε ἐπί δεκαετίες τήν ἀμερικάνικη Τέχνη. Χωρίς τό χρῖσμα τους δέν ὑπῆρχε περίπτωση ἐπιτυχίας κανενός καλλιτέχνη. Κάθε συσχετισμός τῆς κοινῆς καταγωγῆς τους μέ τήν ἑβραϊκή κυριαρχία διά τοῦ χρήματος καί τήν πνευματική ἰσοπέδωση πού χρειάζεται, ἀπορρίπτεται ὡς συνωμοσιολογία.
Ὁ Πόλοκ, παρά τήν μαζική παραγωγή καμβάδων μέ μπογιές πεταμένες μέ κάθε τρόπο προκειμένου νά παραχθεῖ τό ζητούμενο χαοτικό ἀποτέλεσμα, δέν ξέφυγε ποτέ ἀπό τή φτώχεια. Παντρεύτηκε τήν Λή πού τοῦ τό ἔθεσε ὡς τελεσίγραφο τό 1945 (κι ἀργότερα τοῦ ἀρνεῖτο τό διαζύγιο), μά κοιμόταν συχνά στά πεζοδρόμια, ξεσποῦσε σέ κρίσεις, μεθοῦσε καί ἐνίοτε αὐτοχαρακτηριζόταν ὡς «ψεύτικος». Κι ὅταν ἐρωτεύτηκε τήν ζωγράφο Ρούθ Κλίγκμαν, σέ μιά κρίση κατάθλιψης προκάλεσε ἐπίτηδες αὐτοκινητιστικό δυστύχημα στό ὁποῖο ὁ ἴδιος σκοτώθηκε ἀλλά σκοτώθηκε καί μιά φίλη τῆς Ρούθ πού ἐπίσης ἐπέβαινε (ἡ Κλίγκμαν σώθηκε). Ὁ Πόλοκ ἦταν 44 ἐτῶν καί ἀπό καιρό δέν ζωγράφιζε πιά.
Ἡ γυναίκα του πέθανε τό 1984, ἀπολαμβάνοντας τά κέρδη ἀπό τούς πίνακές του. Καί τό 2006 τό ἔργο του Νο 5 τοῦ 1948 πουλήθηκε γιά 140 ἑκατ. δολάρια ἀπό τόν μεγιστάνα τοῦ Χόλυγουντ David Geffen σέ ἄγνωστο Γερμανό συλλέκτη, ἐνῶ ἄλλο, χαμένο ἔργο του πού τό εἶχε ἀγοράσει γιά 5 δολάρια ἕνας Ἀμερικανός φορτηγατζής τό 1992, ἐκτιμᾶται τώρα στά 20 ἑκατομμύρια!
Τί ἄλλες ἀποδείξεις ἄραγε χρειάζονται γιά νά πειστεῖ κανείς ὅτι ὅλη αὐτή ἡ ἱστορία τῆς μοντέρνας Τέχνης δέν εἶναι παρά κυκλώματα ἐμπορίας καί παρασκηνιακοί σχεδιασμοί διάλυσης κάθε νοήματος;
Πηγή: http://antifonitis.gr/online/wp-content/uploads/2010/09/303.pdf σ. 4

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου